De Achterhoek Raad
Met de Achterhoek Raad wil de Achterhoek haar raadsleden beter betrekken bij de regionale samenwerking. De Achterhoek Raad gaat over de inhoud van de samenwerking en benoemt de kaders en thema’s waar de Achterhoek Board en de Thematafels vervolgens mee aan de slag gaan. De Achterhoek Board is het gezicht van de Achterhoekse samenwerking. De Board bestaat uit vertegenwoordigers van de drie O’s uit de Achterhoek en de gebiedsgedeputeerde van de provincie Gelderland. Aan de zes bestuurlijke Thematafels wordt gezamenlijk aan concrete resultaten op de inhoud gewerkt.
De Achterhoek Board
Mark Boumans en Saar Veneman zijn beiden lid van de Achterhoek Board. Mark vertelt hoe die samenwerking tot stand is gekomen: “De Regio was al een tijd op zoek naar een passende samenwerkingsvorm. Toen ik een paar dagen aan het werk was bleek dat de wensen sterk uiteen liepen. Ik stelde voor om als nieuweling een zomer de tijd te krijgen om met een nieuwe, gedragen variant te komen. Onze nu bekende 3-O organisatie is destijds met het Dagelijks Bestuur, ondernemers en directeuren van organisaties verder uitgewerkt.”
Er bestond al een samenwerkingsverband in de Achterhoek: de Stuurgroep Achterhoek 2020 was een samenwerking tussen de overheid, het bedrijfsleven en organisaties. Mark vertelt dat doorzettingskracht in die samenwerking miste. “De slagkracht vergroten was ons belangrijkste uitgangspunt.”
Saar Veneman
Regio Deal als extra smeerolie voor de samenwerking
De gebundelde kracht in 8RHK ambassadeurs zorgde al voor een sterke samenwerking in de Achterhoek, en daar kwam vervolgens de Regio Deal nog bij. De Regio Deal is ontworpen om de kracht van de regio te versterken, maar hoe werkt dat dan als de regio op zichzelf al een krachtpatser is?
Mark legt uit dat in de kleine drie jaar dat ze op deze manier samenwerken, met name het netwerk in de Achterhoek enorm versterkt is en dat er veel drempels beslecht zijn. “De Regio Deal heeft ons daarbij geholpen: het is de smeerolie geweest om er wat vaart achter te zetten. En om concrete resultaten te behalen. ”
De Regio Deal is in de bestaande governancestructuur van 8RHK ambassadeurs gevallen, wat heel goed paste. Saar vertelt dat het bij zulke deals vaak moeilijk is om projecten en eigenaren aan elkaar te koppelen. In de Achterhoek gaat het net even anders: inwoners, ondernemers en andere geïnteresseerden kunnen hun ideeën en projecten ‘pitchen’ aan één van de Thematafels. Saar legt uit: “Als de tafel enthousiast is mag je het verder uitwerken. Dan kijken we waar het past en welke resources we kunnen gebruiken. Projecten hebben veel draagvlak en cofinanciering en ze worden ook altijd uitgevoerd. Wat ik van andere regio’s hoor is dat je vaak nog een eigenaar moet zoeken, terwijl wij altijd eigenaars hebben voor de projecten. Dat eigenaarschap zit heel erg in die samenwerkingscultuur en die kun je niet zomaar kopiëren.”
Het succes van naoberschap
Die samenwerkingscultuur is inderdaad niet zomaar te kopiëren en daar zit volgens Mark en Saar nou precies het succes van de samenwerking. In de Achterhoek wordt er veel waarde gehecht aan het begrip ‘naoberschap’ (voor de Randstedelingen, lees: nabuurschap); mensen zijn van oudsher al gewend om samen te werken. Mark: “Als vroeger je boerderij in de fik stond, kwamen je buren je helpen met blussen, want op de brandweer wachten duurde veel te lang. Andersom hielp jij je buren met het oogsten van het land.” Dat naoberschap biedt interessante grondstof voor het programma.
Verder heeft de heldere inhoudelijke agenda (Achterhoek Visie 2030) en weten waarom er wordt samengewerkt bijgedragen aan het succes van 8RHK ambassadeurs en de Regio Deal. Mark vertelt: “We werken samen omdat we een arbeidsmarktvraagstuk hebben waarop we wel moeten samenwerken. Het is ons volstrekt helder dat we de handen ineen moeten slaan om de juiste mensen te vinden en te zorgen dat ze hier komen werken. Dat doen we bijvoorbeeld door het verhogen van de arbeidsproductiviteit door slimme ontwikkelingen, door Achterhoekers terug naar de regio te verleiden en mensen uit de rest van Nederland te laten zien hoe aantrekkelijk de Achterhoek is.” Dat betekent dat er in de regio ook verder gewerkt moet worden aan de vraagstukken rondom bereikbaarheid en woningbouw.
Succes afhankelijk van de bestuurders
Hoe succesvol de samenwerking is, ligt volgens Saar voor een groot deel aan de mensen met wie je werkt: “Vanuit ambtelijk perspectief: het is heel afhankelijk van de bestuurders waarmee je werkt of zo’n samenwerking lukt en of het lukt om zo’n nieuw samenwerkingsmodel erdoor te krijgen. Je hebt bestuurders nodig die energie hebben om alle gemeenteraden langs te gaan en je verhaal te vertellen en door te zetten. Het vraagt best veel van de bestuurders. Het draait dus om personen.”
Mark Boumans
Nederland zien als één geheel
Dat de Achterhoekers goed zijn in samenwerken, dat moet ondertussen wel duidelijk zijn. Maar we zijn toch nog benieuwd: zouden er ook dingen beter kunnen?
Mark benoemt dat hij niet zozeer dingen in de samenwerking zou veranderen, als wel de context waarin de samenwerking plaatsvindt: “Ik denk zelf dat we in Nederland de discussie moeten aangaan over wat we waar doen en welke voorwaarden we daaraan hangen. Er wordt te veel gedacht in stedelijke versus rurale gebieden, maar we moeten Nederland als één geheel zien. We moeten wat doen aan de scheefgroei in Nederland en aan waar mensen wonen en werken, bijvoorbeeld door het heraanstellen van een Minister van Ruimtelijke Ordening. We moeten meer sturen op wonen en plannen, want daar heeft onze regio echt wat mee te winnen.”
Nederland als één geheel, dan moet er dus gewerkt worden aan de bereikbaarheid: “We moeten zorgen dat als je in de Achterhoek woont, prima een dagje naar Amsterdam kunt voor de opera of andere culturele instellingen. Maar ook hier in de Achterhoek is van alles te beleven!”
Enthousiasmeren met campagne ‘Onverwachte Hoek’
Inwoners uit andere gebieden van Nederland verleiden om in de Achterhoek te wonen, hoe houden de ambassadeurs zich daar mee bezig? Saar en Mark vertellen dat in mei dit jaar een driejarige campagne is gestart: Onverwachte Hoek. Saar: “De Achterhoek klinkt als ver weg, dus we hebben best geworsteld met een geschikte naam. We noemen het de zachte landing: mensen in contact brengen met een echte Achterhoeker en zorgen dat je echt kunt aarden in de regio. We proberen mensen enthousiast te maken om hierheen te komen en dat dat echt een bewuste keuze is. Mensen bellen om te vragen hoe het hier is en waar je allemaal aan moet denken etc. Dus als je hierheen komt dat je echt op je plek bent en nooit meer weggaat.”
